BeniKoki - The Rise and Fall -

Miljarden Koi zien jaarlijks het levenslicht. Dat er in de loop van de geschiedenis zo af en toe eens een prettige verassing tussen zit, is dan ook totaal geen gekke gedachte. Of het nu vanuit een visie of een ongelukje voortkomt, doet er dan eigenlijk helemaal niet toe. Als je een prachtige unieke Koi wordt geschonken door moedertje natuur dan ben je vooral erg dankbaar. Dat dezelfde moeder natuur het gegunde geluk even hard kan ontnemen als ze je werd gegeven, is een pijnlijke waarheid geworden voor mr. Suzuki-san....

De Benikoki werd eigenlijk per toeval ontwikkeld door Tomiei Suzuki (Kinsuien). Deze parttime kweker stelde een oyagoi-koppel samen dat een Ginrin Goshiki Showa zou moeten voortbrengen.Dat was zijn visie. Bij zijn pogingen om deze Koi te kweken stuitte Kinsuien op een Koi die leek op een kruising tussen een Doitsu Sanke en een Doitsu Goshiki. Hier wilde de kweker wel mee verder en vervolgens trachtte hij deze te kruizen met één van zijn vrouwelijke oyagoi Goshiki, maar jaar na jaar bracht deze combinatie een weinig bevredigend resultaat.

'Hoewel Kinsuien hier zelf weinig waarde in zag, werden ze door zijn vrouw apart gehouden omdat zij ze wel leuk vond'

Op een dag vertoonde de kweek een tweetal Koi met een vreemde zilverachtige basiskleur. Ook vond hij rode patronen op deze Koi. Hoewel Kinsuien hier zelf weinig waarde in zag, werden ze door zijn vrouw apart gehouden omdat zij ze wel leuk vond. Toen Kinsuien werd bezocht door een Japanse dealer en een Amerikaan, waren de mannen (en daarmee de vissen) op slag verkocht. Een nieuwe markt werd geboren. De Koi waarvan de ouders naar de namen Kujaku en (Ginrin) Goshiki Showa luisterden, werden ingezet op de ZNA Koi show en werden er zelfs bekroond. Deze Koi, die zich in feite nog het beste als een Doitsu Goshiki Showa laat omschrijven, werd door Kinsuien, nadat deze een druppeltje Sake teveel had gedronken, tot Benikoki gedoopt. 

De Benikoki is een opmerkelijke Koi, die op shows veelvuldig wordt bekroond met Most Unique prijzen. De variëteit leek een gouden toekomst tegemoet te gaan, maar dit droombeeld werd bruut verstoord toen Kinsuien bij de aardbeving in 2004 al zijn ouderdieren verloor. Erg jammer want zijn nisai waren op dat moment erg veelbelovend. Na deze catastrofale ontwikkeling heeft Kinsuien, wat het kweken van Koi betreft, nooit meer de draad opgepakt en is hij bij zijn dochter net buiten Niigata gaan wonen. Erg jammer, want zijn driejarigen waren op dat moment erg beloftevol. Zijn faciliteiten worden nu gebruikt door de kweker Torazo. 

Zoals gezegd, wordt de Benikoki vaak aangezien voor een Beni Kumonryu. En hoewel dit een logisch misverstand is, zijn de Koi toch wezenlijk verschillend. Daar de Benikoki voortkomt uit de Kujaku is het logisch dat deze vis metallic zou zijn.  De nodige luster zal een jonge Benikoki zeker vertonen, maar oprecht metallic is de Koi bij lange na niet. De vererving van dit kenmerk is niet zeer sterk geweest en in vergelijking tot bijvoorbeeld de Beni Kikokuryu, de metallic versie van de Beni Kumonryu, stelt het maar weinig voor. Deze zal vervagen naarmate de Koi tot vervolwassening komt. Logisch ook, want anders zou het eerder de Beni Kikokuryu zijn die verward zou worden met de Benikoki. Deze twee zou je zonder problemen van elkaar kunnen onderscheiden. op onderstaande foto's zie je eerst twee Beni Kikokuryu (metallic) en daaronder een Benikoki geflankeerd door een Kumonryu, waaruit duidelijk blijkt dat de Benikoki veel minder van de metallic weg heeft dan zijn afkomst doet vermoeden. Let ook vooral op de borstvinnen. Deze verraden veel.

                                                                                         (foto boven: Jos Aben)

Desondanks is het metallic dus wel een verschil in relatie tot de Beni Kumonryu, maar er is meer... Het meest duidelijke onderscheid tekent zich af in het feit dat de Benikoki als gevolg van het Kujaku-bloed een duidelijke rij zwarte ingekleurde matsuba-schubben over de rug heeft liggen, zoals we dat ook kennen van de Doitsu Kujaku. Dit kenmerk is zeer duidelijk te zien op onderstaande foto van een Benikoki. daaronder zie je een foto van een beni Kumonryu en wordt het verschil al snel duidelijk.

Voorts is zit er een groot verschil in het pigment en dan wel in de gelaagdheid ervan. Vinden we bij de Beni Kumonryu  uitsluitend rode patronen die onder het sumi doorlopen, bij de Benikoki echter, vinden we zowel hi dat onder het sumi doorloopt als hi dat zich ophoud in dezelfde (bovenste) huidlaag. Hierdoor neemt het rood een concurerende positie in ten opzichte van het sumi en zal het niet onder het zwart door kunnen lopen. Je ziet dan juist vaak dat de grens tussen het hi en het sumi behuisd wordt door een dun lijntje shiroji. Bij de Beni Kumonryu vinden we sumi dus in alle gevallen dominant ten opzichte van het rood, bij de Benikoki vinden we beide vormen.

'Deze verschillen, hoe subtiel dan ook, zorgen voor het unieke karakter van deze vis'

Deze sterke scheiding tussen twee verschillende pigmenten zien we veel meer bij metallieke variëteiten. In welke lagen dit pigment zich exact ophoudt zou uit onderzoek moeten blijken. Helaas zijn er weinig tot geen van deze exemplaren voorhanden, laat staan voor onderzoek. Zie op onderstaande foto een tweetal Beni Kumonryu.

Een laatste verschil tussen de Beni Kumonryu en de BeniKoki is wederom te herleiden van de ouderdieren. Zo heeft de van de shusui afstammende Kumonryu nagenoeg nimmer zwart boven op het hoofd, daar waar de met showa bloed gekweekte Benikoki dat wel vertoond. De genoemde verschillen, hoe subtiel dan ook, zorgen voor het unieke karakter van deze vis.

'Het is een prachtige Koi en we zijn dankbaar het diertje te hebben gekend'

Of de Benikoki ook het toekomstbeeld van de Nishikigoi zal kleuren, is allerminst zeker. Slechts mondjesmaat duikt er nog een exemplaar op, waarschijnlijk uit een toevalskweek. Nederland bereiken deze exemplaren dan in geen gevalle. Groot euvel zal zijn het ouderstel, maar zeker ook het feit dat deze Karasu-achtige Koi moeilijk zijn schoonheid weet te behouden bij een toenemende lengte en wasdom. Alhoewel het voor de kwekers in Japan niet erg moeilijk moet zijn de variteiteit te doen herleven, is het de vraag of zij er de meerwaarde van inzien en zij hun tijd en ouderdieren niet liever aanwenden voor de volbrenging van hun eigen visie. Of we de varieteit nog terug gaan zien of niet, het is een prachtige Koi en we zijn dankbaar het diertje te hebben gekend.